Otyłość może powodować przedwczesne starzenie się

Otyłość może powodować
przedwczesne starzenie się

Naukowcy coraz częściej definiują otyłość jako występujący przewlekle stan zapalny organizmu. Nagromadzony nadmiar tkanki tłuszczowej generuje procesy prowadzące do wzrostu cząstek prozapalnych oraz zaburza równowagę pomiędzy gromadzeniem niebezpiecznych produktów ubocznych przemian metabolicznych, m.in. wolnych rodników, a zdolnością organizmu do ich usuwania. Współwystępowanie innych chorób zespołu metabolicznego dodatkowo nasila ten stan.

Przejdźmy teraz do starzenia się organizmu. Jak wiadomo, proces starzenia to naturalnie występujące zjawisko, którego nie da się uniknąć. Istnieją jednak czynniki, które powodują przyspieszanie procesu starzenia, a więc prowadzą do niepożądanych patologicznych zmian. Chociaż dokładny mechanizm starzenia nie został nigdy w pełni wyjaśniony, znanych jest kilka komórkowych i molekularnych cech, które mogą się do niego przyczynić. Wśród nich wymienia się występowanie przewlekłego stanu zapalnego o niskim nasileniu oraz utratę prawidłowej aktywności telomerów. Zatrzymajmy się jeszcze na chwilę przy telomerach. Są to cząsteczki kodu genetycznego chroniące jego końce przed uszkodzeniem. Poprzez pomiar ich długości wyznacza się genetyczny wiek organizmu. Uważa się, że im dłuższe telomery, tym organizm jest genetycznie młodszy, natomiast skracanie telomerów jest równe starzeniu się. Co ważne, telomery pod wpływem różnych niekorzystnych zmian mogą skracać się szybciej, ale istnieją mechanizmy pozytywnie wpływające na ich odbudowę, prowadząc do wydłużania, co można w pewien sposób interpretować jako genetyczne odmładzanie organizmu.

Najnowsze badania wskazują, że osoby otyłe mogą znajdować się na bardziej zaawansowanym etapie starzenia się, określanym jako przedwczesne starzenie. Wnioski takie wyciągnięto właśnie na podstawie pomiaru długości telomerów. Wykazano, że u chorych ze zwiększoną masą ciała długość telomerów jest krótsza niż u osób w tym samym wieku o prawidłowej wadze.

Ze względu na to, że operacje bariatryczne i metaboliczne dają najbardziej spektakularne efekty w zakresie redukcji tkanki tłuszczowej i spadku masy ciała, zbadano, jaki wpływ mają one na zmiany w długości końcówek kodu genetycznego. Pozytywnie zaskoczyły przedstawione wyniki, w których zaprezentowano wydłużanie się telomerów u chorych skrajnie otyłych po 2 latach od przeprowadzonej operacji metabolicznej.

Przedstawione doniesienia to na razie temat eksplorowany przez naukowców, stąd należy podchodzić do nich z dystansem i wymaganą naukowo-badawczą cierpliwością.

Autor: Alicja Dudek

  1. Pèrez L.M., Pareja-Galeano H., Sanchis-Gomar F., Emanuele E., Lucia A., Galvéz B.G., 'Adipaging’: ageing and obesity share biological hallmarks related to a dysfunctional adipose tissue, J. Physiol. 2016;594(12): 3187-207.
  2. Müezzinler A., Mons U., Dieffenbach A.K., Butterbach K., Saum K.U., Schick M., et al., Body mass index and leukocyte telomere length dynamics among older adults: Results from the ESTHER cohort, Exp. Gerontol. 2016;74:1-8.
  3. Rega-Kaun G., Kaun C., Wojta J., More than a simple storage organ: adipose tissue as a source of adipokines involved in cardiovascular disease, Thromb. Haemost. 2013;110(4):641-50.
  4. Dershem R., Chu X., Wood G.C., Benotti P., Still C.D., Rolston D.D., Changes in telomere length 3-5 years after gastric bypass surgery, Int. J. Obes. (Lond). 2017;41(11):1718-20.
  5. Morton J.M., Garg T., Leva N., Association of Laparoscopic Gastric Bypass Surgery With Telomere Length in Patients With Obesity, JAMA Surg. 2018.
  6. Hohensinner P.J., Kaun C., Ebenbauer B., Hackl M., Demyanets S., Richter D., et al., Reduction of Premature Aging Markers After Gastric Bypass Surgery in Morbidly Obese Patients, Obes. Surg. 2018;28(9):2804-10.
  7. Himbert C., Thompson H., Ulrich C.M., Effects of Intentional Weight Loss on Markers of Oxidative Stress, DNA Repair and Telomere Length – a Systematic Review, Obes. Facts. 2017;10(6):648-65.